Re-integratie tweede spoor: wat als uw werknemer de verplichtingen niet nakomt?

Als u geen mogelijkheden heeft om uw zieke werknemer te laten re-integreren binnen uw bedrijf, moet u voor uw werknemer op zoek gaan naar een werkplek bij een andere werkgever. Hierbij draagt u als werkgever de hoofdverantwoordelijkheid. Uiteraard mag u ook iets van uw werknemer verwachten. Welke verplichtingen heeft uw werknemer en wat doet u als hij ze niet nakomt? Dat bespreken we in deze blog.

Re-integratie tweede spoor in het kort

Wanneer u met een (langdurig) zieke werknemer begint aan een re-integratietraject, kijkt u vanzelfsprekend eerst naar de mogelijkheden om te re-integreren binnen de oude functie. Als dit niet mogelijk is, gaat u op zoek naar andere manieren om te re-integreren binnen uw bedrijf. Bijvoorbeeld door middel van aangepaste werkzaamheden en/of werktijden, een aangepaste werkplek of in een andere functie. Dit valt allemaal onder re-integratie eerste spoor. 

Soms is het niet mogelijk dat uw werknemer re-integreert binnen uw bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan een bouwvakker die door blijvend rugletsel geen zwaar werk meer kan doen. U heeft als werkgever bovendien geen andere passende functie voor de deels arbeidsongeschikte bouwvakker. In dat geval bent u verplicht om op zoek te gaan naar een andere werkgever bij wie uw werknemer kan gaan re-integreren. Dit is re-integratie tweede spoor. 

Welke verplichtingen heeft uw werknemer bij re-integratie tweede spoor? 

Bij re-integratie tweede spoor bent u als werkgever hoofdverantwoordelijk voor het vinden van een geschikte plek voor uw werknemer. U neemt het initiatief tot het tweede spoortraject, u begeleidt uw werknemer bij het vinden van een nieuwe baan en u bent eindverantwoordelijk voor het verloop van het gehele traject. Wilt u meer weten over uw verantwoordelijkheden en verplichtingen bij een tweede spoortraject? Klik dan hier.

Over het algemeen geldt dat zowel u als uw werknemer zich voldoende moeten inspannen om de re-integratie tot een succes te maken. U mag van uw werknemer dan ook het één en ander verwachten. De belangrijkste verplichtingen van uw werknemer zijn: 

• Hij doet er alles aan om zijn herstel te bevorderen en denkt mee met de bedrijfsarts of arbodienst.
• Hij houdt zich aan de afspraken die zijn gemaakt in het Plan van Aanpak.
• Hij is beschikbaar voor controle thuis.
• Hij moet passend werk accepteren.
• Hij moet een opleiding volgen als u dat nodig acht in het belang van de re-integratie.
• Minimaal eens in de zes weken voert hij een voortgangsgesprek met u of zijn leidinggevende.
• Hij moet een actieve rol aannemen in het meedenken over welk werk passend voor hem is. Hij maakt dit kenbaar tijdens de voortgangsgesprekken.

Uw werknemer komt zijn verplichtingen niet na, wat nu? 

Het re-integratietraject loopt al een tijdje. Nadat bleek dat re-integratie eerste spoor niet tot de mogelijkheden behoorde, heeft u het tweede spoortraject opgestart. Sindsdien bent u naarstig op zoek naar passend werk voor uw werknemer, boort u connecties aan om hierbij te helpen en spant u zich volledig in om de re-integratie te doen slagen. Echter, bij uw werknemer ondervindt u niet hetzelfde niveau van inspanning en motivatie. Sterker nog, het lijkt alsof hij helemaal niet zit te wachten op het vinden van een passende werkplek bij een andere werkgever. Hoe hard u ook uw best doet, uw werknemer werkt niet mee aan de re-integratie. Wat nu? 

Ga in gesprek

Wat erg belangrijk is in dit geval, is dat u een eerlijk en open gesprek aangaat met uw werknemer. Probeer hierbij oprecht en zonder oordeel te luisteren naar uw werknemer. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar in de praktijk zijn we bij weerstand vaak geneigd nóg meer te gaan overtuigen en ‘pushen’. En laat dat nou net averechts werken. 

‘Neem LSD mee, laat OMA thuis.’

Bovenstaand zinnetje is een handig ezelsbruggetje bij het aangaan van het gesprek. Het werkt als volgt:

Wat u wél doet (LSD):

Luisteren

Samenvatten

Doorvragen

Wat u niet doet (OMA):

Oordelen

Mening geven

Advies geven

Door dit te doen, creëert u een veilige situatie voor uw werknemer, waarin hij open en eerlijk kan zijn over wat hij ervaart, waar hij tegenaan loopt, welke angsten en zorgen een rol spelen, welke rol de thuissituatie speelt, etc. Wellicht komt u erachter dat er voor uw werknemer omstandigheden meespelen waar u zich niet van bewust was. U kunt dan vervolgens samen  bespreken wat uw werknemer nodig heeft en hoe jullie hiermee omgaan.

Een open en oprecht gesprek kan veel veranderen aan de situatie. Wanneer een werknemer zich gehoord en serieus genomen voelt, heeft dit een positief effect op uw onderlinge relatie en de motivatie van uw werknemer. Andersom krijgt u als werkgever ook een beter beeld van wat er speelt en hoe u uw werknemer het beste kunt benaderen. 

Re-integratiebureau

Re-integratie tweede spoor is een intensief traject, dat bovendien vraagt om de nodige kennis van wet- en regelgeving. Als u dan ook nog merkt dat uw werknemer niet (voldoende) gemotiveerd is om mee te werken, maakt dit het traject voor u nog uitdagender en tijdrovender. 

Het kan in dat geval lonend zijn om een re-integratiebureau in te schakelen om u bij te staan. Een re-integratiebureau:
 

• biedt u de benodigde kennis van wet- en regelgeving;
• heeft de vaardigheden in huis om uw werknemer goed te begeleiden en motiveren;
• heeft een uitgebreid netwerk van werkgevers;
• heeft goede kennis van de actuele arbeidsmarkt.

De bedrijfsarts

De bedrijfsarts speelt een belangrijke rol in het gehele re-integratietraject. Hij vervult onder andere een belangrijke rol als bemiddelaar tussen u en uw werknemer. Als u merkt dat het traject stagneert doordat uw werknemer niet meewerkt, onderzoek dan hoe de bedrijfsarts kan helpen. 

Doordat de bedrijfsarts op de hoogte is van de medische situatie van uw werknemer, kan hij vaak een betere inschatting maken van de invloed die dit heeft op het vermogen om te re-integreren. Hij kan u hierin dan ook adviseren.

Wellicht voelt uw werknemer zich bovendien bij de bedrijfsarts veiliger om eerlijk zijn verhaal te doen vanwege de geheimhoudingsplicht van de bedrijfsarts. Op basis van dit verhaal kan de bedrijfsarts u advies geven, zonder vertrouwelijke informatie te delen.

Deskundigenoordeel UWV

Als u en uw werknemer het niet eens kunnen worden over (onderdelen van) de re-integratie, kunt u een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Ook uw werknemer kan dit doen. Bijvoorbeeld als u het niet eens kunt worden over wat passend werk is. Of als uw werknemer het niet eens is met het advies van de bedrijfsarts. 

Het oordeel van het UWV is echter niet bindend, maar kan als leidraad genomen worden.

Komt u er niet uit? 

Heeft u alles al geprobeerd, maar blijft uw werknemer weigeren om mee te werken aan het re-integratietraject? Zorg dan altijd dat u alle stappen die genomen zijn, schriftelijk vastlegt in het re-integratiedossier. U heeft in het uiterste geval een aantal opties:

• Een loonsanctie. Dat kan zijn: 
  • Loonopschorting. U schort het loon van uw werknemer op. Wanneer uw werknemer wel weer meewerkt aan de re-integratie, betaalt u het loon met terugwerkende kracht.
  • Loonstopzetting. Hierbij stopt het u het loon van uw werknemer. Wanneer uw werknemer weer meewerkt, begint u weer met het betalen van het loon. In dit geval krijgt uw werknemer het gemiste loon niet meer met terugwerkende kracht uitbetaald.

Voordat u een loonsanctie toepast, bent u verplicht uw werknemer van tevoren (schriftelijk) op de hoogte te stellen daarvan (artikel 7:629 lid 7 BW)

• Ontslag. Vanzelfsprekend doet u dit alleen als u echt geen andere opties meer heeft. U mag uw werknemer niet ontslaan voordat u: 
  • duidelijk kunt aantonen dat uw werknemer niet of onvoldoende meewerkt aan zijn re-integratie. Bijvoorbeeld omdat hij afspraken met de bedrijfsarts niet nakomt of omdat hij niet meewerkt aan het maken van een plan van aanpak;
  • op andere manieren heeft geprobeerd uw werknemer zover te krijgen dat hij gaat meewerken. U moet in ieder geval uw werknemer schriftelijk aanmanen om zijn verplichtingen alsnog na te komen en hem waarschuwen voor een loonsanctie;
  • een deskundigenoordeel heeft aangevraagd bij het UWV. Als uw werknemer weigert hieraan mee te werken, vervalt deze verplichting voor u. 

Na twee jaar zal het UWV beoordelen of u en uw werknemer beide voldoende hebben gedaan om de re-integratie te doen slagen. Als dan blijkt dat uw werknemer niet voldoende heeft gedaan, kan dat gevolgen hebben voor zijn recht op een uitkering.

Take-aways

• U bent als werkgever hoofdverantwoordelijk bij re-integratie tweede spoor. Uw werknemer moet meewerken aan het re-integratietraject en zich voldoende inspannen om de re-integratie succesvol te laten verlopen.
• Als u merkt dat uw werknemer zich niet inspant om weer aan het werk te gaan, is het waardevol om erachter te komen hoe dit komt. Probeer het gesprek aan te gaan en de relatie tussen u en uw werknemer goed te houden.
• Laat u bij de begeleiding van uw werknemer helpen door een re-integratiebureau.
• Schakel de bedrijfsarts in om te bemiddelen als dat nodig is.
• Heeft u echt alles geprobeerd en ziet u geen andere opties meer? Dan kunt u kiezen voor een loonsanctie of, in het uiterste geval, ontslag. Zorg dan dat u uw dossier op orde heeft en alle wettelijke stappen heeft doorlopen.