Tweede spoor verplichtingen werknemer: wat zijn de verantwoordelijkheden van uw werknemer

U heeft een werknemer die al enige tijd ziek thuis is. Vanwege de aard van de klachten kan de werknemer niet meer terugkeren binnen zijn oude functie. Ook elders binnen het bedrijf heeft u geen mogelijkheden de werknemer te laten re-integreren. U start re-integratie tweede spoor. U gaat op zoek naar passend werk, neemt initiatief en zorgt voor de juiste begeleiding voor uw werknemer. Kortom, u neemt uw verantwoordelijkheid. Maar wat zijn de verantwoordelijkheden en verplichtingen van uw werknemer in dit verhaal?

Hoe verloopt re-integratie tweede spoor?

Re-integratie tweede spoor is een intensief traject. U zet dit alleen in wanneer re-integratie eerste spoor echt niet tot de mogelijkheden behoort. Er zijn een aantal verplichte stappen die u dient te ondernemen: 

• U moet duidelijk kunnen aantonen dat u alle mogelijkheden tot re-integratie eerste spoor hebt onderzocht en dat dit niet mogelijk is.
• De bedrijfsarts of arbeidsdeskundige legt de onmogelijkheid tot re-integratie eerste spoor vast in een verklaring.
• U geeft opdracht tot herplaatsing.
• Het plan van aanpak in het re-integratiedossier wordt aangepast.
• Het tweedespoortraject wordt gestart en u gaat met uw werknemer op zoek naar werk bij een andere werkgever.
• Wanneer u elders passend werk gevonden heeft, kunt u kiezen voor een detacheringsregeling met de nieuwe werkgever.
• Verloopt de detachering succesvol en zijn alle betrokkenen tevreden, wordt er een arbeidsovereenkomst opgesteld en gaat uw werknemer officieel in dienst bij de nieuwe werkgever.
• Mocht het na twee jaar nog niet gelukt zijn uw werknemer bij een andere werkgever te plaatsen, kunt u een WIA-uitkering voor hem aanvragen.

Welke verantwoordelijkheden heeft uw werknemer? 

U draagt als werkgever de hoofdverantwoordelijkheid over het re-integratietraject tweede spoor. U neemt het initiatief en u moet zorgen voor de juiste begeleiding voor uw werknemer. Maar ook uw werknemer heeft een aantal verantwoordelijkheden en verplichtingen: 

Plan van aanpak

Samen met uw werknemer stelt u het plan van aanpak op. U baseert dit op de probleemanalyse van de bedrijfsarts. Uw werknemer is verplicht om mee te werken aan het maken van het plan van aanpak en moet zich houden aan de gemaakte afspraken. Minimaal één keer in de zes weken komt u bij elkaar om de voortgang van dit plan te bespreken en te bewaken. Het plan van aanpak kan aangepast en bijgesteld worden als dit nodig is, bijvoorbeeld omdat de omstandigheden en/of het ziekteverloop van uw werknemer veranderen. 

Passend werk accepteren 

Uw werknemer is verplicht om passend werk te accepteren. Wat passend werk is, hangt onder andere af van het opleidingsniveau en de werkervaring van uw werknemer, maar ook van zijn fysieke en mentale capaciteiten. Daarbij geldt wel dat hoe langer de werknemer ziek is, hoe meer werk als passend wordt gezien. 

Als uw werknemer aanpassingen nodig heeft op de nieuwe werkplek, kan hij hiervoor een vergoeding aanvragen bij het UWV. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld een woon-werkvoorziening zoals een aangepaste auto. De aanvraag kan ook gedaan worden door de werkgever.

Wat is passend werk?

Bij het beoordelen van wat passend werk is, geldt een aantal uitgangspunten:
 

• Het eerste half jaar van de ziekteperiode betekent passend werk dat het aansluit bij de functionele mogelijkheden, opleiding, werkervaring en het oude salarisniveau van uw werknemer. 
• Wanneer uw werknemer langer dan een half jaar ziek is, moet hij ook werk gaan accepteren dat minder goed aansluit bij zijn opleidingsniveau en werkervaring. Bovendien kan er van hem verwacht worden dat hij langer reist naar zijn werk, mits zijn gezondheid dit aankan. 
• In sommige gevallen moet een werknemer niet-passend werk accepteren, bijvoorbeeld als hij net is afgestudeerd. 

Gesprekken met de bedrijfsarts

Uw werknemer is verplicht om op gesprek te komen bij de bedrijfsarts wanneer hij daartoe uitgenodigd wordt. De gesprekken met de bedrijfsarts zijn vertrouwelijk; de bedrijfsarts mag geen medische gegevens over uw werknemer met u delen. De bedrijfsarts beoordeelt op basis van het ziektebeeld welke mogelijkheden uw werknemer heeft, of en wanneer hij naar verwachting weer zou kunnen werken. Hierop adviseert hij u en uw werknemer over eventuele werkhervatting. Het advies van de bedrijfsarts is zwaarwegend en mag dan ook niet zomaar genegeerd worden. 

Bezwaar

Als uw werknemer het niet eens is met het advies van de bedrijfsarts, heeft hij een aantal opties: 

• Hij mag schriftelijk bezwaar maken. Hij mag ook zijn (huis)arts vragen om contact op te nemen met de bedrijfsarts of andersom.
• Hij mag een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. 
• Hij mag een second opinion aanvragen bij een andere, onafhankelijke bedrijfsarts. 

Solliciteren

U kunt uw werknemer verplichten om te solliciteren binnen een tweede spoortraject. Wel moet u als werkgever zorgen dat u de benodigde begeleiding biedt en uw werknemer ondersteunt waar nodig. Heeft uw werknemer bijvoorbeeld niet de vaardigheden in huis om te solliciteren, moet u hem helpen deze vaardigheden op te bouwen. U kunt ervoor kiezen om uw werknemer zelf deze begeleiding te bieden, maar u mag het ook uitbesteden aan een re-integratiebureau.

Cursus/scholing

Soms kan een (kortdurende) cursus of scholing de kansen op de arbeidsmarkt voor uw werknemer significant vergroten. In dat geval mag u van uw werknemer verwachten dat hij hieraan meewerkt en de nodige cursus of scholing volgt. Het kan gaan om: 

• bijscholing, waarbij u zorgt dat de (eventueel verouderde) kennis van uw werknemer in zijn vakgebied up-to-date is;
• omscholing, waarbij uw werknemer kennis en vaardigheden opdoet voor een ander beroep.

Actief meewerken aan re-integratie

U mag van uw werknemer in zijn algemeenheid verwachten dat hij actief meewerkt aan zijn re-integratie. Dat betekent onder andere dat hij:

• minimaal één keer in de zes weken een gesprek met u voert om de voortgang te bespreken;
• een actieve rol heeft in het meedenken over welk werk passend voor hem is;
• er alles aan doet om zijn herstel te bevorderen;
• meedenkt met de bedrijfsarts over de weg naar herstel.

Wat als uw werknemer zijn verplichtingen niet nakomt?

Als uw werknemer zijn verplichtingen niet nakomt, is het raadzaam om dit met hem bespreekbaar te maken. Bespreek wat u opmerkt en probeer erachter te komen wat de reden hiervoor is. Wellicht heeft uw werknemer moeite om afscheid te nemen van zijn oude functie, het bedrijf of de collega’s. Of er speelt iets in de privésfeer, wat het meewerken moeilijk maakt voor uw werknemer. Een goed gesprek kan dan vaak veel ophelderen en u houdt zo bovendien de relatie goed. 

Andere opties zijn: 

• een re-integratiebureau inschakelen als u dat nog niet had gedaan;
• de bedrijfsarts vragen om te bemiddelen;
• een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV.

Heeft u alles geprobeerd wat binnen uw macht ligt en heeft dit geen effect? Dan zijn er in het uiterste geval een aantal ‘harde’ maatregelen die u kunt nemen: 

• een loonsanctie (loonopschorting of loonstopzetting) 
• ontslag

Deze harde maatregelen mag u niet zomaar nemen; er zijn wat voorwaarden aan verbonden. 

Take-aways

• Uw werknemer moet zich, net als u, voldoende inspannen om re-integratie tweede spoor succesvol te laten verlopen.
• Hij is verplicht mee te werken aan het opstellen van een plan van aanpak en de afspraken die hierin staan na te komen. 
• Uw werknemer moet passend werk accepteren. Hoe dit eruitziet, verandert naarmate de ziekteperiode voortduurt.
• Een uitnodiging van de bedrijfsarts mag niet geweigerd worden door uw werknemer; hij is verplicht om op de uitnodiging in te gaan.
• Uw werknemer heeft een sollicitatieplicht binnen het tweede spoor en moet, indien nodig, cursussen of andere vormen van scholing volgen.
• U mag van uw werknemer een actieve houding verwachten tijdens het re-integratietraject. 
• Wanneer uw werknemer niet meewerkt aan de re-integratie, kunt u hem op verschillende manieren proberen te overtuigen.
• Wilt u overgaan op een hardere maatregel, zoals een loonsanctie of ontslag, dan moet u aan de voorwaarden hiervoor voldoen.